Η πρωτεΐνη αποτελεί ένα από τα τρία βασικά μακροθρεπτικά συστατικά που απαιτεί ο ανθρώπινος οργανισμός για τη σωστή λειτουργία του. Ενώ, πηγές πρωτεΐνης αποτελούν τόσο τρόφιμα ζωικής προέλευσης όσο και φυτικής. Πολλές οι απόψεις γύρω από την κατανάλωση ή και την χρησιμότητα της αλλά ποιές απο αυτές αποτελούν μονο μύθοι για τη πρωτεΐνη;

Μύθος 1: Η πρωτεΐνη αποτελεί το μοναδικό απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για τους αθλητές.

Αρχικά, η πρωτεΐνη αποτελεί μακροθρεπτικό συστατικό το οποίο υποστηρίζει αρκετές λειτουργιές του σώματος ανεξάρτητα από το είδος της άσκησης. Για παράδειγμα: η ανάπτυξη και υποστήριξη της οστικής και μυϊκής μάζας. Ακόμα, υποστηρίζει τη λειτουργία διάφορων ορμονών και ενζύμων. Επίσης, συντελεί στην εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος καθώς και στην υγεία του δέρματος.

Ωστόσο, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή η προέλευση αλλά και ο τρόπος κατανομής της πρωτεΐνης κατά τη διάρκεια της ημέρας, για τη μέγιστη αξιοποίηση της. Ενώ, μόλις τα 0,8 g πρωτεΐνης/ κιλό σωματικού βάρους/ ημέρα αποτελούν τη συνιστώμενη ποσότητα κατανάλωσης πρωτεΐνης για τον υγιή πλυθησμό. Αντιθέτως, για τα άτομα με τακτική σωματική δραστηριότητα η συνιστώμενη ποσότητα κατανάλωσης πρωτεΐνης φτάνει τα 1,2-2 g πρωτεΐνης/ κιλό σωματικού βάρους/ ημέρα. Αυτή ιδανικά, κατανεμημένη σε 20-40 g κάθε 3 έως 4 ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας.

*Αφορά τη πρωτεΐνη διατροφικής προέλευσης, 
όπου μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής καλύπτεται πλήρως χωρίς τη χρήση συμπληρωμάτων. 

Μύθος 2: Η πρωτεΐνη απειλεί τη λειτουργία των νεφρών

Γεγονός αποτελεί ότι τα άτομα με νεφρική ή ηπατική νόσο συχνά ακολουθούν μία δίαιτα χαμηλή σε πρωτεΐνη (πάντα με κατάλληλη ιατρική και διαιτητική υποστήριξη). Ωστόσο, στον υγιή πληθυσμό και στους αθλητές που καταναλώνουν διατροφή υψηλή σε πρωτεΐνη ( τόσο ζωικής αλλά κια φυτικής προέλευσης). Στη περίπτωση αυτή, η πρωτεΐνη δεν προκαλεί κάποια δυσλειτουργία στους νεφρούς, αρκεί αυτή να προέρχεται από διατροφικές πηγές και φυσικά, να μην υπερβαίνει τα όρια.

—–

Μύθος 3: Η vegan ή vegetarian διατροφή υστερεί σε πρωτεΐνη.

Αρχικά, αποτελούν μύθοι για την πρωτεΐνη οι ισχυρισμοί ότι οι vegan όσο και οι vegetarian καταναλώνουν λιγότερη έως ελάχιστη πρωτεΐνη. Μια ισορροπημένη διατροφή πληρεί τη συνιστώμενη ποσότητα των 0,8 g/kg σωματικού βάρους/ημέρα, λόγω της φυτικής πρωτεΐνη (όσπρια, ξηροί καρποί). Ωστόσο, μεγαλύτερη πρόκληση αποτελούν η τρίτη ηλικία και οι αθλητές που απαιτούν μεγαλύτερη ποσότητα πρωτεΐνης. Στην πραγματικότητα, αθλητές που ακολουθούν μία χορτοφαγική διατροφή απαιτούν περίπου 10% περισσότερη πρωτεΐνη. Λόγω των διαφορών που προκύπτουν στην πεπτικότητα των πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης σε σχέση με της ζωικής προέλευσης.

Για τους περισσότερους vegans και vegetarians μεγαλύτερη προτεραιότητα τους αποτελεί η κατανάλωση μιας ποικιλίας πηγών φυτικής πρωτεΐνης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ακόμη, οι περισσότερες πηγές φυτικής πρωτεΐνης περιέχουν μικρότερες ποσότητες απαραίτητων αμινοξέων (δηλ. αμινοξέα που το σώμα δεν παράγει από μόνο του). Με τους κατάλληλους όμως συνδυασμούς μπορεί να αποκτήσει το άτομο τη μέγιστη πρόσληψη π.χ όσπρια με δημητριακά (φακόρυζο).

Μύθοι για την πρωτεΐνη

—–

Μύθος 4: Όσο περισσότερη πρωτεΐνη, τόσο γρηγορότερη και μεγαλύτερη η απώλεια βάρους.

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως η αύξηση της ποσότητας της πρωτεΐνης και ιδιαίτερα της ζωικής προέλευσης, αποτελεί το γρηγορότερο τρόπο απώλειας σωματικού βάρους. Λάθος! Αρχικά, οι μύθοι για την πρωτεΐνη στη διαδικασία απώλειας βάρους, δεν αντικατοπτρίζουν τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα κατανάλωσης πρωτεΐνης που αντιστοιχεί σε 0,8 g/kg σωματικού βάρους/ημέρα. Επίσης, η ποσότητα αυτής της πρωτεΐνης αφορά πρωτεΐνη τόσο σε ζωικής όσο και φυτικής προέλευσης.

Αδιαμφισβήτητα, η κατανάλωση διατροφικής πρωτεΐνης οδηγεί σε μεγαλύτερο κορεσμό αλλά αυτό δεν ισοδυναμεί στο γεγονός ότι θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ή και γρηγορότερη απώλεια βάρους. Το μυστικό στη σωστή διατροφή όσο και στην απώλεια βάρους είναι η ισορροπία. Με στόχο όχι μόνο τη μείωση του σωματικού βάρους αλλά και την προαγωγή της καλύτερης υγείας. (Διάβασε περισσότερα εδω: https://eatsmart.gr/blog/adynatiste-choris-thermides/ )

—–

Μύθος 5: Περισσότερη πρωτεΐνη ακριβώς αμέσως μετά την προπόνηση για βέλτιστο αποτέλεσμα.

Συνηθισμένος γεγονός αποτελούν οι μύθοι για την πρωτεΐνη σε ότι αφορά τη φυσική δραστηριότητα. Σίγουρα, η κατανάλωση διατροφικής πρωτεΐνης μετά την προπόνηση αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο για την αποκατάσταση και την ανάπτυξη των μυών.  Παρόλα αυτά, δεν σημαίνει την άμεση κατανάλωση της μετά την άσκηση. Η μυϊκή αποκατάσταση και ανάπτυξη παρουσιάζει κορύφωση μέχρι και εντός 3 ωρών μετά την άσκηση και συνεχίζει για τουλάχιστον 24 ώρες. Επίσης, ένα σημαντικό στοιχείο αποτελεί η κατανάλωση διατροφικής πρωτεΐνης σε συνδυασμό με υδατάνθρακες μετά την άσκηση.

Η συνολική ημερήσια πρόσληψη καθώς και η σωστή κατανομή της πρωτεΐνης κατά τη διάρκεια της ημέρας αποτελεί το πιο σημαντικό στοιχείο. Επίσης, ιδιαίτερης προσοχής αποτελεί το είδος της πρωτεΐνης. Το σώμα απαιτεί αρκετά απαραίτητα αμινοξέα, συμπεριλαμβανομένου ενός αμινοξέος, της λευκίνης, για τη βέλτιστη ανάπτυξη και αποκατάσταση των μυών. Συνεπώς, επιλέξτε διατροφικές πηγές με εύκολα αφομοιώση μορφή πρωτεΐνης όπως για παραδείγμα ασπράδια αυγών.

Συντακτική ομάδα:

Μέλλου Έλενα
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών,
MSc candidate Διατροφή, Δημόσια Υγεία και Πολιτικές – Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών—-
—-
Κοντογιάννη Μάγδα
Διατροφολόγος, Επιστήμονας Τροφίμων & Διατροφής – Πανεπιστήμιο Αιγαίου
MSc Διατροφή, Δημόσια Υγεία και Πολιτικές – Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών